राज्यशास्त्र पंचायतराज

  पंचायतराज महत्वाची कलमे

  • मुंबई ग्रामपंचायत अधिनियम, 1958 
  • कलम 5   - ग्रामपंचायतीची स्थापना 
  • कलम 6   - ग्रामसभेची तरतूद 
  • कलम 7   - प्रत्येक वित्तीय वर्षात किमान सहा सभा घेण्याची तरतूद (सध्या 4 ग्रामसभा, 4 ऑगस्ट 2012) 
  • कलम 57 (1)  -  प्रत्येक ग्रामपंचायतीसाठी ग्रामनिधीची तरतूद 
  • कलम 63        - ग्रामपंचायतीचे अंदाजपत्रक 
  • कलम 145      - मुदतीपूर्व ग्रामपंचायत विसर्जित करण्याचा अधिकार राज्य शासनास 
  • कलम 186 (1)  - ग्रामसभेची रचना

  • महाराष्ट्र जिल्हा परिषद आणि पंचायत समिती अधिनियम, 1961 
  • कलम 6         - प्रत्येक जिल्ह्यात एक जिल्हा परिषद 
  • कलम 10 (2) -  जिल्हा परिषद सदस्यांचा कालावधी 
  • कलम 50       - जिल्हा परिषदेचे अध्यक्ष व उपाध्यक्ष यांना पदावरून दूर करण्याचा अधिकार राज्यशासनास 
  • कलम 56    - प्रत्येक तालुक्यासाठी पंचायत समितीची 
  • कलम 57    - पंचायत समितीवर सदस्यांची नेमणूक 
  • कलम 58    - पंचायत समितीवर आरक्षण 
  • कलम 72    - पंचायत समिती सभापती व उपसभापती यांच्याविरुद्ध अविश्वास ठराव 
  • कलम 73     - पंचायत समिती सभापती व उपसभापती यांना पदावरून दूर करण्याचा अधिकार राज्य शासनास 
  • कलम 77     - पंचायत समितीस सल्ला देण्यासाठी व मार्गदर्शन करण्यासाठी पंचायत समिती अंतर्गत सरपंच समितीची तरतूद 
  • कलम 83 (3) - समाज कल्याण समितीचा सभापती ST/SC/NT समाजाचा असणे अनिवार्य 
  • कलम 94      - प्रत्येक जिल्हा परिषदेसाठी CEO व Dy.CEO  ची तरतूद 
  • कलम 97       -  प्रत्येक पंचायत समितीवर BDO ची तरतूद 
  • कलम 111     - जिल्हा परिषदेच्या सभांची तरतूद 
  • कलम 117     - पंचायत समितीच्या सभांची तरतूद

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

इतिहास महत्त्वाचे समाजसुधारक

नाना उर्फ जगन्नाथ शंकरशेठ जन्म -10 फेब्रुवारी 1803 मुरबाड, पुणे.   त्यांचे उपनाम मुरकुटे होते. मुंबईचे शिल्पकार. पुरोगामी विचारसरणीचे शैक्षणिक, धार्मिक, सामाजिक, राजकीय अशा क्षेत्रात मोलाचे योगदान. "नाना शंकर शेठ आधुनिक भारताचे शिल्पकार होते." -  प्राध्यापक गंगाधर गाडगीळ.  मराठी, संस्कृत भाषेवर पकड. आपल्या संपत्ती आणि विद्वत्तेचा वापर समाज कार्यासाठी केला.  ब्रिटिशांनी त्यांना Justice Of Peace   हा किताब दिला. "नाना खऱ्या अर्थाने मुंबईचे अनभिषिक्त सम्राट होते." - आचार्य अत्रे.  1850 ते 1856 मध्ये नाना मुंबई प्रांताच्या  बोर्ड ऑफ एज्युकेशनचे सदस्य होते. मुंबई विद्यापीठाचे पहिले फेलो.  मुंबई प्रांताचे पहिले गव्हर्नर एलफिस्टन यांच्या सहाय्याने 1822 मध्ये  बॉम्बे नेटिव्ह एज्युकेशन सोसायटी ची स्थापना केली.  1824 मध्ये एल्फिस्टन हायस्कूल तर 1864 मध्ये एलफिस्टन महाविद्यालयात रूपांतर. 1845 मध्ये ग्रँड मेडिकल कॉलेज ची स्थापना केली.  1855 मध्ये मुंबईत पहिले विधी महाविद्यालय सुरू केले.  मुंबईत ससून ग्रंथालयाची स्थापना. जेजे स...
Read more

अर्थशास्त्र पंचवार्षिक योजना

Image
  पहिली पंचवार्षिक योजना    (1 एप्रिल 1951 ते 31 मार्च 1956) मुख्य भर - कृषी क्षेत्रावर  प्रतिमान - हेरॉल्ड डोमर  अध्यक्ष - पंडित नेहरु    उपाध्यक्ष - गुलझारीलाल नंदा  योजनेचे उपनाव - पुनरूत्थान योजना  आर्थिक वाढीचा दर  -                                                    संकल्पित - 2.1% साध्य - 3.6%   उद्दिष्टे :-  दुसर्या महायुद्धामुळे  व भारत फाळणीमुळे विस्कळीत झालेली अर्थव्यवस्था सावरून भारतीय अर्थव्यवस्थेत समतोल निर्माण करणे.   देशातील उपलब्ध साधन सामग्रीचा जास्तीत जास्त उपयोग करून रोजगार वाढविणे लोकांचा राहणीमान दर्जा उंचावणे.  अर्थव्यवस्थेतील चलनफुगवटा वर नियंत्रण  हाती घेण्यात आलेली कार्यक्रम दामोदर खोरे विकास योजना - झारखंड, पश्चिम बंगाल  भाक्रा नांगल प्रकल्प - हिमांचल प्रदेश, पंजाब (सतलज नदीवर) कोसी प्रकल्प - (कोसी नदीवर) बिहार  हीराकुड योजना - महानदीवर - ...
Read more

संघराज्य व राज्यक्षेत्र

  संघराज्य व राज्यक्षेत्र कलम (1) :- (1) India that is bharat shall be union of states. (2) घटक राज्य व केंद्रशासित प्रदेशांची नावे पहिल्या अनुसूचित दिल्याप्रमाणे असतील. (3) राज्य क्षेत्र 3 बाबींपासून बनलेली असेल घटकराज्य, केंद्रशासित प्रदेश, भविष्यात संपादित प्रदेश. कलम (2) :- नवीन राज्य संघराज्यात समाविष्ट करणे. (राज्यशास्त्राचा भाग नसलेल्या भाग) कलम (3) :- नवीन राज्य निर्माण करणे. (राज्य क्षेत्रांतर्गत बद्दल) कलम (4) :- कलम (2) व (3) अंतर्गत केलेले बदल कलम 368 अंतर्गत घटनादुरुस्ती मानली जाणार नाही.
Read more